Disiplin Sorunu Olan Öğrenciler İçin Öneriler

Aile Yaklaşımı Önemli Bir Belirleyicidir

 Disiplin en basit şekliyle öğretici, düzenli davranış ve yetkinlik kazandırıcı yetiştirme demektir. Her aile kendi kültürel düzeyiyle, ahlaki yapısıyla kendi çocuğunu eğitme konusunda kendi doğrularını ve disiplin anlayışını uygular. Çocuğun ailesinde gördüğü yaklaşım toplum içine karıştığında bazen sorunlara neden olabilir. Bu sorunlar kimi zaman kendiliğinden çözülürken, kimi zaman da ciddi problem oluşturacak hale gelebilir. Özellikle okullarda bazı öğrencilerde istenmeyen davranışlara çok sık rastlanılmaktadır. Bu durumda sağlıklı eğitim ortamının sağlanması için sorunların çözülmesi gerekmektedir.

Bireyin Kendini Kontrol Edebilmesini Sağlamak Önemli

Genellikle kurallara uygun davranmayan veya uygunsuz davranışları olan çocuklarla çalışırken onları kontrol altında tutmaya çalışırız. Oysa bu yöntem pek doğru bir yöntem değildir. Peki, o zaman ne yapmak gerekir? Humphreys'ın dediği gibi, disiplin, "başkalarının bireyi kontrol etmesi değil, bireyin kendi kendini kontrol edebilmesidir". Sorun çıkartan bir çocuğa direk müdahale etmektense ona eşlik ettiğimizde, anladığımızda ve desteklediğimizde; ona baş etme yeteneğini kazandırarak kendi kontrolünü sağlamasını öğretmiş olacağız. Bu da problemli davranışların daha etkili bir şekilde ortadan kalkmasını sağlayacaktır. Bu duruma pozitif disiplin diyebiliriz.

Pozitif Disiplin Nasıl Sağlanmalı?

Çocukla İletişimi Artırmak

Çocuk sürekli problem yaratıyorsa mutlaka bir sebebi vardır. Bu nedenler aile, okul ve çevre üçlüsünden birinde ya da birkaçında yaşadığı olumsuz bir durumdan kaynaklı olabilir. Çocuğu suçlamadan veya cezalandırmadan önce onu anlamak, ne yaşadığını bilmek büyük önem taşımaktadır. Çocuğun rahat bir şekilde kendini bize ifade etmesi için gerekli olan en temel unsur doğru iletişimi sağlamaktır.

Okul İçinde Çocuğu Etiketlememek

Disiplin problemi yaşayan çocuklara okulda sıklıkla yaramaz, tembel, sorumsuz, haylaz, sorunlu gibi, hatta daha ağır etiketlemeler yapılmaktadır. Çocukların bu şekilde etiketlenmesi onlara akranları içinde aşağılanmış hissettirdiğinden, karşılık olarak öfke patlamaları veya uygunsuz davranışlar sıklıkla görülmektedir.

Sorumluluk Vermek

Problem yaşayan çocuklar ne kadar dik durmaya çalışsalar da içsel zedelenmeler mutlaka vardır. Bu durumda çocukları desteklemek, onlara yapabileceği ve keyif alacağı etkinliklerde sorumluluklar vermek, hem kendilerine olan güvenlerini yükseltecek hem de uyum sağlamasını arttıracaktır.

Tutarlı Davranmak

Çocuk gelişiminde en önemli nokta çocuğa karşı tutarlı davranmaktır. Çocuk aynı davranışı sergilediğinde farklı tepkiler alıyorsa, bu durumda doğruyu yanlışı ayırt etmesi zorlaşır. Çocuk yaptığı hatalı davranış karşısında net ve tutarlı bir tepkiyle karşılaşırsa onu düzeltme ihtimali daha yüksek olur. Bu durumun sağlanması için okul ve ailenin iletişim halinde olması ve aynı şekilde davranması oldukça önemlidir.

Uzman Desteği Almak

Sanırım bu maddeyi en iyi Her Çocuk Özeldir filmiyle anlatabiliriz. Bütün eğitimcilerin ve ailelerin bu filmi izlemesini tavsiye ederim. Bazen çocuklara ne yaparsak yapalım bir sorun olur ve bunu çözmek karmaşıklaşır. Sorun çözülmedikçe tepkiler daha sert ve acımasız olabilir. Bu noktada unutulmaması gerekenlerden biri çocuğumuzun özel bir çocuk olabileceği ihtimalidir. Bazı çocuklarda öğrenme güçlüğü, dikkat eksikliği gibi okuldaki ve hayattaki süreçlerini etkileyebileceği durumlar söz konusu olabilir.

Aile İle İletişim Sağlanmalı

Sadece öğretmenin veya okuldakilerin bu davranış değişikliklerini yapması yeterli değildir. Çocuğun davranışlarında aile hayatı ve onların yaklaşımı büyük önem taşımaktadır. Disiplin sorunu olan öğrencilerin aileleriyle iletişim halinde olmak oldukça önemlidir. Bu durum aileye anlatılırken çocuğu şikâyet etmeye yönelik değil, anlamaya ve yardım etmeye yönelik iletişim sağlanmalı; gerekiyorsa aile tutumlarının değiştirilmesi için okul rehberlik servisinden veya bir uzmandan destek alınmalıdır.

Makale Yazarı

Uzman Klinik Psikolog Yekta KORKMAZ